Jeżeli używasz OpenOffice.org lub LibreOffice wiesz już pewnie co nieco o stylach i formatowaniu. Style to zdefiniowane formaty tekstu, których można użyć aby zmienić różne elementy wyglądu tekstu. Zarówno OpenOffice.org jak i LibreOffice pozwalają na tworzenie własnych stylów i formatów oraz na łatwe, wielokrotne ich wykorzystanie. Co najlepsze, wszystko to można zrobić bez krzty programowania i skryptów. Dzięki narzędziu „Style i formatowanie” możesz stać się zaawansowanym użytkownikiem LibreOffice w mgnieniu oka.
Okno narzędziowe a rozwijana lista
Rysunek 1
Większość użytkowników korzysta z rozwijanej listy stylów (patrz rys. 1). Z listy można wybrać jeden z najczęściej używanych stylów. Zaznaczenie fragmentu tekstu i wybranie jednego ze stylów dostępnych na rozwijanej liście spowoduje automatyczne nadanie temu tekstowi właściwości wybranego stylu.
Jednak większość użytkowników nie wie, że istnieje wiele innych stylów. Kliknięcie pozycji „Więcej…” na rozwijanej liście spowoduje pojawienie się okna narzędziowego „Style i formatowanie”. To właśnie w tym oknie zaawansowany użytkownik formatuje swój tekst.
Rysunek 2
Jak widać (rys. 2), wystarczy jedno kliknięcie by móc wybierać spośród większej liczby stylów. A to zaledwie jedna kategoria stylów. Rozwijana lista na spodzie okna daje możliwość wyboru spośród 12 innych. W kategorii „Style niestandardowe” będą znajdowały się style i formaty stworzone przez użytkownika. Stwórzmy zatem nasz pierwszy styl.
Tworzenie stylu niestandardowego.
Przy tworzeniu własnego stylu mamy sporo opcji do wyboru. Każdy rodzaj formatowania, jaki można zastosować do teksu w LibreOffice (rodzaj, rozmiar i kolor czcionki, wyrównanie, tabulacja, numerowanie, inicjał, tło itp.) może być użyty w stylu niestandardowym. Liczba możliwych kombinacji wydaje się więc nieograniczona.
Aby rozpocząć tworzenie nowego stylu kliknij prawym przyciskiem w pustym miejscu okna „Style i formatowanie” i wybierz „Nowy…”. Gdy pojawi się okno „Styl akapitu” (patrz rys. 3) możesz przystąpić do tworzenia stylu. Przyjrzyjmy się kilku opcjom, na które należy zwrócić szczególną uwagę.
Rysunek 3
W karcie „Organizator” można ustawić pozycję i powiązania stylu w oknie „Style i formatowanie”. Można nadać stylowi unikalną nazwę, wybrać kategorię stylu oraz ustalić, jaki styl powinien mieć następny akapit tekstu (czyli następujący po wciśnięciu klawisza Enter). Zalecam przypisanie stylu do kategorii „Style niestandardowe”.
Można także połączyć dwa style. Jest to przydatna opcja, gdy wzorujesz swój styl na innym. Gdy zmienisz cechy jednego stylu, te same zmiany zajdą zawsze we wszystkich połączonych z nim stylach. Jest to szczególnie przydatne przy tworzeniu grupy stylów różniących się jednym szczegółem (na przykład rozmiarem czcionki). Łączenie stylów sprawia, że wszelkie zmiany są wprowadzane w całym dokumencie.
Przeglądając pozostałe karty w oknie „Styl akapitu” można się szybko zorientować, że większość tych opcji jest całkiem prosta. To po prostu opcje formatowania czcionki lub akapitu, z którymi najprawdopodobniej spotkałeś się już wcześniej. Karty formatowania akapitu to:
- Wcięcia i odstępy – ustawienie wcięcia przed i po tekście oraz wcięcia pierwszego wiersza. Tu można także ustalić rozmiar interlinii i odstępy między akapitami.
- Wyrównanie – ustawienie wyjustowania tekstu. Tu można także ustawić wyrównanie tekstu w pionie pomiędzy tworzonym stylem a innymi stylami (lub tekstem niesformatowanym).
- Przepływ tekstu – ta karta zawiera opcje dotyczące dzielenia wyrazów, wstawiania podziałów i dzielenia akapitów.
- Czcionka – jak można się spodziewać, tu ustala się właściwości (także rozmiar) czcionki.
- Efekty czcionki – w tej karcie znajdują się ustawienia koloru, uwypuklenia (wypukłe lub grawerowane), nadkreślenia, przekreślenia, podkreślenia i cienia czcionki. Na kartach „Czcionka” i „Efekty czcionki” jest także pole podglądu, które pokazuje, jak wyglądać będzie formatowany tekst.
- Pozycja – ta karta daje możliwość ustawienia indeksu górnego i dolnego, obrotu tekstu i niestandardowych odstępów między znakami.
- Warunek – o tym za chwilę.
- Krawędzie – gdy twój styl potrzebuje obramowania. W takim przypadku, można tu ustawić odstęp obramowania od tekstu, styl linii obramowania, jej kolor i ewentualny cień.
- Tło – karta umożliwia ustawienie tła dla stylu.
- Inicjały – przydatne przy fragmentach wprowadzających tekstu. Tu można ustawić szczegóły inicjałów stosowanych w stylu.
- Tabulatory – pozwala ustawić typ, pozycję i znak wypełnienia tabulacji.
- Konspekt i numeracja – tu można ustalić poszczególne poziomy konspektu i style numeracji.
Style warunkowe
Style warunkowe są bardzo przydatne gdy chcesz uzależnić sposób formatowania tekstu od miejsca w którym jest ono stosowane. Za przykład najlepiej posłuży nam kolor czcionki. Powiedzmy, że chcesz by czcionka w danym fragmencie tekstu była koloru czarnego. Jednak gdy formatowany tekst posiada styl z czarnym tłem, kolor czcionki powinien automatycznie zostać zmieniony na biały. Innymi słowy, gdy piszesz w punkcie X zostanie użyty pierwszy styl. Natomiast gdy piszesz w punkcie Y, zostanie zastosowany drugi styl. W taki sposób właśnie działają style warunkowe.
Rysunek 4
Aby zdefiniować warunek dla stylu przejdź do karty „Warunek” (patrz rys. 4) i zaznacz opcję „Styl warunkowy” by uzyskać dostęp do listy warunków. Najpierw należy wybrać kontekst z listy po lewej stronie, a następnie wybrać styl z listy po prawej stronie, który zostanie użyty w danym kontekście.
Tworzony styl zostanie zastosowany zgodnie z ustalonymi właściwościami, chyba że tekst spełnia warunek wyrażony w wybranym kontekście. W takim przypadku, zastosowany styl przyjmie właściwości stylu warunkowego skojarzonego z danym warunkiem.
Powiedzmy jednak, że potrzebujesz stylu, który w danym kontekście będzie się jedynie marginalnie różnił od standardowego. Możesz wtedy utworzyć nowy styl niestandardowy i wprowadzić w nim zmiany, które mają wystąpić w danym kontekście. Stylu tego można użyć w charakterze stylu warunkowego, wybierając go z listy stylów warunkowych, i przypisać go do określonego warunku.
Na początku może się to wydać lekko zaplątane, lecz po stworzeniu swojego pierwszego stylu warunkowego szybko zrozumiesz jak to działa.
Zachowaj swój styl
Po ustaleniu szczegółów stylu i kliknięciu OK, styl jest gotowy do użycia. Aby skorzystać z własnego stylu należy otworzyć okno „Style i formatowanie”, wybrać kategorię, do której został on przypisany i wybrać go z listy stylów. Gratulacje! Właśnie uczyniłeś ogromny postęp ku zaawansowanej obsłudze LibreOffice.
Tekst jest tłumaczeniem: Creating Custom Styles and Formatting in OpenOffice.org and LibreOffice.
